***فصل پنجم***

نیرو های متوازن :

وقتی جسمی را میکشیم با آن را هل میدهیم  یعنی به آن نیرو وارد میکنیم  نیرو به پنج شکل خود را نشان میدهد 

1-شروع به حرکت کردن

2-توقف جسم

 3-کم یا زیاد شدن سرعت 

4-تغییر جهت سرعت 

5-تغییر شکل 

نیرو اثر متقابل بین دو جسم است یعنی در به وجود آمدن نیرو همواره دو جسم مشارکت دارند حتی اگر باهم در تماس نباشند .

اگر نیرو های وارد بر جسم هم اندازه و بر خلا ف جهت باشند یعنی همدیگر را خنثی کنند و نیروی وارده تبدیل به صفر شود میگوییم نیرو متوازن بوده است

البته اجسام تمایل دارند حالت خود (سکون) یا (حرکت ) را حفظ کنند .مگر (نیروی خالص یا غیر صفر )بر آن اثر کند.

40N→■←40N

  اما هرگاه نیروی خالص بر جسم وارد شود جسم حرکت می کند به همین خاطر میگوییم نیرو خالص  عامل شتاب است 

برای مثال  وقتی یک چرخ دستی را هل میدهیم چرخ دستی شروع به حرکت میکند و یا سرعت آن افزایش می یابد به معنی دیگر نیرو سبب تغییر سرعت یا سبب شتاب میشود و البته هرچه نیروی خالص بیشتر باشد شتاب جسم بیشتر میشود.

خود را بیازمایید 

الف)باید نیروی خالص به آن جسم وارد کنیم 

ب) نیرویی بر خلاف جهت حرکت آن به آن وارد کنیم 

آزمایش کنید 

نتیجه میگیریم شتاب جسم متناسب با نیروی وارد بر جسم است 

قانون دوم نیتون :

اگر نیروی خالصی وارد بر جسم  صفر نباشد سرعت جسم تغییر میکند و باعث میشود جسم شتاب دار شود 

شتاب جسم=نیروی خالص ÷جرم جسم 

         a=F÷m  نیوتن بر کیلومتر

یکای شتاب نیوتن بر کیلوگرم ، متر بر مربع ثانیه 

هر چه نیرو بیشتر شتاب بیشتر هرچه جرم کم تر شتاب کم تر ...

نیروی گرانشی ای که زمین بر اجسام وارد میکند وزن میگویند وزن اجسام را با نیروسنج اندازه گیری میکند و یکای آن نیوتون برای به دست آوردن یک جسم نیرو را از حاصل ضرب جسم در شتاب جاذبه به دست می آید 

W=m×g 

شتاب جاذبه در سطح زمین 9/8~10

شتاب جاذبه در سطح ماه 1/6 

شتاب جاذبه در سطح مریخ 4

نیروی کنش و واکنش :

نیرویی که ما به توپ وارد میکنیم کنش و نیرویی که دیوار به ما وارد میکنیم واکنش نام دارد که نیرو ها همیشه هم اندازه و در خلاف جهت و دو جسم بر یکدیگر وارد میکنند 

قانون سوم نیوتون 

هرگاه جسمی بر جسم دیگر نیرو وارد کند جسم دوم نبز نیرویی هم اندازه ولی بر خلاف جهت وارد میکند.

اصطکاک :

وقتی جسمی بر سطح افقی در حال حرکت باشد نیرویی بر خلاف جهت از طرف زمین بر آن وارد میشود که به آن اصطکاک میگویند اصطکاک دو نوع است اصطکاک ایستایی ،اصطکاک جنبشی 

اصطکاک ایستایی:

اصطکاکی است که مانع از حرکت اجسام میشود .

اصطکاک جنبشی:

نیرویی که در برابر حرکت اجسام در حال لغزش روی یک سطح مخالفت کند

نکته :

اصطکاک ایستایی دقیقا هم اندازه ی نیروی پیشرانی است که به جسم وارد میشود .

اصطکاک جنبشی به اندازه ی نیروی پیشران بستگی ندارد و میتواند کم تر ،بیشتر یا هم اندازه آن باشد.

نیروی اصطکاک بین دو جسم به علت ناهمواری هایی است که بین دو جسم وجود دارد ولی با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیست هرچه دو جسم روی هم بیشتر فشرده شوند این ناهمواری ها بیشتر در یکدیگر فرو میروند و مانع حرکت میشوند و نیروی اصطکاک افزایش می یابد 

و نکته ی دیگر این است که اصطکاک بین دو جسم به جنس دو جسم بستگی دارد برای مثال کوهنوردان از کفش هایی با زیره های خاصی استفاده میکنند تا نیروی اصطکاک بین کفش وزمین زیاد شود و اسکی بازان از کفش هایی استفاده میکنند که سطحی صاف و صیقلی داشته باشد تا نیروی اصطکاک بین چوب ها و برف کمتر شود